Column in De Standaard 30/01/17: Of folteren werkt, is niet de vraag
Of folteren werkt, is niet de vraag ‘Ten slotte zijn er nog de ethische bezwaren.’ Zo eindigde de factcheck die deze krant wijdde aan de vraag of waterboarding werkt (DS 27 januari) . Werkt waterboarding? Werkt martelen? Die misplaatste vragen illustreren het belang van filosofie en van wat Jacques Derrida heeft omschreven als ‘de vraag naar de vraag’. Daarmee bedoelt hij dat het bevragen van een vraag soms even belangrijk is als het zoeken naar een antwoord. De kwestie is namelijk niet of waterboarding werkt. Als je iemand de strot dichtknijpt, dan werkt dat. En als je een kind misbruikt om het een levenslang trauma te bezorgen, dan werkt dat. Helaas. Maar de werkzaamheid van iets legitimeert nooit het gebruik ervan. De vraag of waterboarding werkt, leidt af van wat er echt toe doet: is folteren toegestaan in een democratie? De vraag is klassiek in ethiek-onderwijs: mag je schade toebrengen aan iemand om veel grotere schade bij anderen te voorkomen? Een last...