Reactie op Petra De Sutter

Omdat onze denkoefening over designerbaby’s wordt geassocieerd met nazistische praktijken en we dit niet als een eerbetoon beschouwen, zetten we graag een en ander recht.

Uiteraard is het zeer de vraag of we ooit in staat zullen zijn om bepaalde erfelijke capaciteiten te selecteren. Onze denkoefening situeerde zich op het niveau ‘wat als’. Dat erfelijkheid altijd een zaak is van aanleg en dus geen alles/niets kwestie, is ons zeker duidelijk. En dat we tot nu toe vaak maar weinig weten, klopt; en zeker, we moeten het debat nog voeren over wat we willen weten. Juist daarom hebben wij ons stuk geschreven: indien we dit kunnen, is het wenselijk, en zo ja, onder welke omstandigheden en hoe kunnen we dan voorkomen dat dit leidt tot grotere ongelijkheid tussen mensen?

We zijn ons bijzonder bewust van het delicate karakter van deze kwestie, vooral omdat Petra De Sutter terecht stelt: we moeten uiterst waakzaam zijn dat rechten niet omslaan in plichten, maar we zien totaal niet in waar in ons stuk dit aan bod komt. Natuurlijk streven wij niet naar perfectie; meer zelfs, een van ons beiden heeft onlangs in deze krant nadrukkelijk voor onvolmaaktheid gepleit (DS, 211114). Maar tussen oog hebben voor levenskwaliteit en de plicht tot perfectie, gaapt een grote én principiële kloof.

Onze vraag bespreekt de mogelijkheid dat, indien ouders ooit voor de keuze komen te staan, hoe gaan we hiermee om en wat zou in dit geval de (ethisch) meest verdedigbare optie kunnen zijn? Vergelijk het met een prenatale screening en de vraag naar het behoud van de foetus of niet. Dat is een vraag naar levenskansen en kwaliteit (wenselijkheid) die voortkomt uit een nieuwe medische techniek (screening). Wij willen liever de vraag stellen nog voor de techniek bestaat, ook al is nog veraf en bestaat de mogelijkheid dat ze zich voordoet.

Onze vraag heeft geen enkele uitstaans met de eugenetica uit Nazi Duitsland. Wij pleiten niet voor perfectie of opgezette selectieprogramma’s. Wij stellen een vraag naar verantwoorde keuzes, zowel op het niveau van het individu als van de samenleving. Dat is principieel een totaal andere afweging dan een praktijk gericht op screening en selectie om een soort te verbeteren (eugenetica). Deze term vandaag inzetten in een debat over wenselijkheid is een strategie die elk debat doodmaakt. Het recept is eerder gebruikt in het debat over euthanasie en wel vanuit bijzonder conservatieve hoek.